Phân tích khả năng thanh toán thông qua Báo cáo tài chính

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về khả năng thanh toán của một doanh nghiệp thông qua phân tích báo cáo tài chính. Điều này rất quan trọng vì khả năng thanh toán phản ánh sự đáp ứng các khoản nợ phải trả của doanh nghiệp.

1. Khả năng thanh toán là gì?

Khả năng thanh toán là khả năng của một doanh nghiệp để đáp ứng các khoản nợ mà nó phải trả. Để đo lường khả năng thanh toán, ta so sánh giá trị tài sản hiện có của doanh nghiệp với tổng số nợ mà nó phải trả. Khả năng thanh toán còn phụ thuộc vào khả năng thanh khoản của tài sản để đối phó với các khoản nợ ngắn hạn.

Khi phân tích khả năng thanh toán, người phân tích báo cáo tài chính cần trả lời những câu hỏi sau:

  • Doanh nghiệp có đảm bảo khả năng thanh toán nợ hay không?
  • Khả năng thanh toán và khả năng thanh khoản của doanh nghiệp so với bình quân ngành, khu vực, đối thủ cạnh tranh và các doanh nghiệp tiên tiến, điển hình khác như thế nào?
  • Tình hình biến động khả năng thanh toán và khả năng thanh khoản của doanh nghiệp trong kỳ là như thế nào?
  • Xu hướng biến động khả năng thanh toán của doanh nghiệp theo thời gian là như thế nào?
  • Chỉ tiêu để đánh giá khả năng thanh toán của doanh nghiệp là gì?

2. Phân tích khả năng thanh toán

Một trong những cách để phân tích khả năng thanh toán của doanh nghiệp là thông qua các chỉ số.

Hệ số khả năng thanh toán tổng quát (Tổng số tài sản/Tổng số nợ phải trả)

Chỉ tiêu này phản ánh khả năng thanh toán tổng quát của doanh nghiệp. Đúng như tên gọi, đây là chỉ tiêu khái quát nhất để đánh giá khả năng thanh toán của một doanh nghiệp. Nó được tính bằng cách chia tổng số tài sản cho tổng số nợ phải trả.

Chỉ tiêu này cho biết, với tài sản hiện có, doanh nghiệp có đủ khả năng trả nợ được hay không. Nếu chỉ tiêu này bằng 1, doanh nghiệp vẫn đảm bảo khả năng thanh toán tổng quát. Nếu chỉ tiêu này lớn hơn 1, doanh nghiệp có khả năng thanh toán tổng quát dư thừa. Nhưng nếu chỉ tiêu này nhỏ hơn 1, doanh nghiệp không đảm bảo khả năng thanh toán các khoản nợ phải trả.

Khả năng thanh toán ngắn hạn

Khả năng thanh toán ngắn hạn của doanh nghiệp được định nghĩa là mối quan hệ giữa toàn bộ tài sản có thời gian chu chuyển ngắn của doanh nghiệp với nợ ngắn hạn. Chỉ tiêu này được tính như sau:

Hhh = Tài sản/Nợ ngắn hạn
H ngắn hạn = Tài sản ngắn hạn/Nợ ngắn hạn

Nếu Hn.h < 1, khả năng thanh toán của doanh nghiệp là không tốt, tài sản ngắn hạn của doanh nghiệp không đủ để thanh toán các khoản nợ ngắn hạn và các khoản nợ đến hạn phải trả. Nếu Hn.h > 1, doanh nghiệp có khả năng thanh toán các khoản nợ vay. Tuy nhiên, nếu hệ số này quá cao, tình hình tài chính được đánh giá là không tốt vì doanh nghiệp đã đầu tư quá nhiều vào tài sản ngắn hạn.

Chú ý rằng chỉ tiêu này có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau, do đó cần phải xem xét bản chất và điều kiện kinh doanh của từng ngành. Tuy nhiên, hệ số 1 được coi là lý tưởng nhất.

Khả năng thanh toán nhanh (Htt)

Khả năng thanh toán nhanh chỉ xem xét các khoản có thể sử dụng để thanh toán nhanh nhất, tức là tiền mặt. Chỉ tiêu này phản ánh khả năng đáp ứng kịp thời các khoản nợ ngắn hạn của doanh nghiệp.

Htt = Tiền và các khoản tương đương tiền/Nợ ngắn hạn

So với các chỉ số thanh khoản khác như chỉ số thanh toán hiện thời hay chỉ số thanh toán nhanh, chỉ số thanh toán tiền mặt yêu cầu mức đánh giá cao hơn về tính thanh khoản. Hệ số này thường biến động từ 0,5 đến 1. Tuy nhiên, cần xem xét đến bản chất kinh doanh và điều kiện kinh doanh của từng doanh nghiệp để đánh giá giá trị của chỉ số này.

Nhớ rằng các chỉ tiêu trên chỉ được xem xét trong trạng thái tĩnh, nên không đủ để đánh giá khả năng thanh toán của doanh nghiệp. Do đó, cần sử dụng các chỉ tiêu quản trị khác để đánh giá khả năng trả nợ của doanh nghiệp.