Trong ngành kế toán, tài khoản 412 là một phần quan trọng trong hệ thống tài khoản. Tài khoản này được sử dụng để phản ánh số chênh lệch do đánh giá lại tài sản hiện có và tình hình xử lý số chênh lệch đó trong doanh nghiệp. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về nguyên tắc, cấu trúc và phương pháp kế toán liên quan đến tài khoản 412.
Contents
Nguyên tắc kế toán
Tài khoản 412 được sử dụng để phản ánh số chênh lệch do đánh giá lại tài sản hiện có trong doanh nghiệp. Các tài sản thường được đánh giá lại bao gồm TSCĐ, bất động sản đầu tư và một số trường hợp khác như vật tư, công cụ, dụng cụ, thành phẩm, hàng hóa, sản phẩm dở dang,…
Chênh lệch đánh giá lại tài sản
Tài khoản 412 được sử dụng để phản ánh số chênh lệch đánh giá lại tài sản trong các trường hợp sau:
- Khi có quyết định của Nhà nước về đánh giá lại tài sản.
- Khi thực hiện cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước.
- Các trường hợp khác theo quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, tài khoản 412 không phản ánh số chênh lệch đánh giá lại tài sản khi đưa tài sản đi góp vốn đầu tư vào đơn vị khác hoặc thay đổi hình thức sở hữu. Trong các trường hợp này, chênh lệch đánh giá lại tài sản được phản ánh vào tài khoản 711 – Thu nhập khác (nếu là lãi) hoặc tài khoản 811 – Chi phí khác (nếu là lỗ).
Để xác định giá trị tài sản đã đánh giá lại, chúng ta dựa trên bảng giá Nhà nước quy định, Hội đồng định giá tài sản hoặc cơ quan thẩm định giá chuyên nghiệp.
Kết cấu và nội dung phản ánh của tài khoản 412
Tài khoản 412 – Chênh lệch đánh giá lại tài sản có các chi tiết như sau:
-
Bên Nợ:
- Số chênh lệch giảm do đánh giá lại tài sản.
- Xử lý số chênh lệch tăng do đánh giá lại tài sản.
-
Bên Có:
- Số chênh lệch tăng do đánh giá lại tài sản.
- Xử lý số chênh lệch giảm do đánh giá lại tài sản.
Số dư bên Nợ của tài khoản 412 là số chênh lệch giảm do đánh giá lại tài sản chưa được xử lý, trong khi số dư bên Có của tài khoản 412 là số chênh lệch tăng do đánh giá lại tài sản chưa được xử lý.
Phương pháp kế toán một số giao dịch kinh tế chủ yếu
Trong quá trình kinh doanh, doanh nghiệp có thể gặp một số giao dịch kinh tế chủ yếu liên quan đến đánh giá lại tài sản. Dưới đây là phương pháp kế toán áp dụng cho một số trường hợp cụ thể:
-
Khi có quyết định của Nhà nước về đánh giá lại tài sản cố định, bất động sản đầu tư, vật tư, hàng hóa… hoặc định giá khi tiến hành cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp cần kiểm kê và đánh giá lại tài sản, sau đó phản ánh số chênh lệch do đánh giá lại tài sản vào sổ kế toán.
- Nếu giá đánh giá lại cao hơn giá trị đã ghi sổ kế toán, thì số chênh lệch giá tăng, ghi Nợ vào các tài khoản 152, 153, 155, 156 và Có vào tài khoản 412 – Chênh lệch đánh giá lại tài sản.
- Nếu giá đánh giá lại thấp hơn giá trị đã ghi sổ kế toán, thì số chênh lệch giá giảm, ghi Nợ vào tài khoản 412 – Chênh lệch đánh giá lại tài sản và Có vào các tài khoản 152, 153, 155, 156.
-
Đối với đánh giá lại TSCĐ và bất động sản đầu tư, doanh nghiệp cần dựa vào bảng tổng hợp kết quả kiểm kê và đánh giá lại để thực hiện kế toán:
- Phần nguyên giá, giá trị còn lại, giá trị hao mòn điều chỉnh tăng, ghi Nợ vào các tài khoản 211, 213, 217 (phần nguyên giá điều chỉnh tăng), Có vào tài khoản 214 – Hao mòn TSCĐ (phần giá trị hao mòn điều chỉnh tăng) và tài khoản 412 – Chênh lệch đánh giá lại tài sản (giá trị còn lại tăng).
- Phần nguyên giá, giá trị còn lại, giá trị hao mòn điều chỉnh giảm, ghi Nợ vào tài khoản 412 – Chênh lệch đánh giá lại tài sản (giá trị còn lại điều chỉnh giảm), Nợ vào tài khoản 214 – Hao mòn TSCĐ (phần giá trị hao mòn điều chỉnh giảm) và Có vào các tài khoản 211, 213, 217 (phần nguyên giá điều chỉnh giảm).
Cuối năm tài chính, doanh nghiệp cần xử lý chênh lệch đánh giá lại tài sản theo quyết định của cơ quan hoặc cấp có thẩm quyền:
- Nếu tài khoản 412 có số dư bên Có và có quyết định bổ sung Vốn đầu tư của chủ sở hữu, ghi Nợ vào tài khoản 412 – Chênh lệch đánh giá lại tài sản và Có vào tài khoản 411 – Vốn đầu tư của chủ sở hữu.
- Nếu tài khoản 412 có số dư bên Nợ và có quyết định ghi giảm Vốn đầu tư của chủ sở hữu, ghi Nợ vào tài khoản 411 – Vốn đầu tư của chủ sở hữu và Có vào tài khoản 412 – Chênh lệch đánh giá lại tài sản.
Qua bài viết này, chúng ta đã tìm hiểu về tài khoản 412 – Chênh lệch đánh giá lại tài sản và phương pháp kế toán áp dụng cho các giao dịch liên quan. Hi vọng rằng thông tin này sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về quy trình kế toán và quản lý tài sản trong doanh nghiệp.
Ảnh minh họa: Nguồn
